Rianne wolswinkel logo

Ayurveda’s Agni & Āma

Wat is agni en wat is āma en waarom is het zo belangrijk in de wereld van Āyurveda? Het belang van je spijsvertering bij het creëren van balans.

Āyurveda, waar gaat het over?

Een tijdje geleden deelde ik dat er in mijn yoga therapie opleiding veel Āyurveda wordt gedeeld. Jaren geleden vond ik dit al interessant, maar het is nooit blijven hangen. Nu is er Mona, mijn Āyurveda docente en ze is fantastisch. Ze legt Āyurveda uit op een manier die ik kan begrijpen. Mijn enthousiasme begon in 2021 tijdens de yoga-therapie opleiding en volgend jaar ga ik de Ayurvedic Health Counsellor opleiding volgen!

In plaats van te focussen op de zogenaamde dosha’s: vata, kapha en pitta, die best ingewikkeld zijn, richt Mona zich meer op agni en āma (en op nog veel meer, daar vertel ik de volgende keer meer over, of geef je op voor de aankomende webinar, zie onderaan de post!).

Agni is je zogenaamde spijsverteringsvuur. Hoe sterker je agni is, hoe beter je lichaam in staat is om te verteren. Dit betekent dat je lichaam het voedsel zo goed mogelijk kan verwerken en dat het goed kan afvoeren wat het niet gebruikt. Het is ook mentaal, fysiek en emotioneel. Hoe ga je om met emoties, creëer je er ruimte voor zodat ze niet vast komen te zitten in je lichaam, kan je lichaam bewegen? Het is dus veel breder dan alleen voeding.

Āma is de stagnatie, de afvalstoffen die vast komen te zitten in je lichaam en daardoor de functionaliteit verminderen. Bijvoorbeeld de witte/gele/bruine aanslag op je tong ’s ochtends. Hoe sterker je agni, hoe vitaler je bent. Alles is in balans. Hoe meer āma, hoe meer onbalans en mogelijk ziekte.

Het gaat dus allemaal om balans creëren en bewaren.

Je doet dit door te voelen en te luisteren naar je lichaam en het te zien in relatie tot je omgeving, het seizoen, je levensfase, enz. Het klinkt vrij eenvoudig en dat is het in zekere zin ook. Veel dingen doe je waarschijnlijk al, Ayurveda geeft het alleen een naam en uitleg.

Alles bestaat uit cycli.

De dagen, maanden, jaren en ons leven hebben allemaal een cyclus, die ook veranderlijk kan zijn. Het is interessant om te observeren wat je eet of wat er om je heen gebeurt en hoe je lichaam of geest daarop reageert.

Als je bijvoorbeeld een kind bent en in de groei, kun je heel andere dingen doen en nodig hebben dan wanneer je 70 jaar oud bent. Kinderen hebben van nature een sterkere agnis, dat geeft ze veel meer veerkracht.

Voor veel vrouwen is er ook een verschil in hun energieniveau tijdens de menstruatie ten opzichte van de eisprong.

Āma wordt een echt probleem wanneer het vast komt te zitten.

Als je te veel doet of dingen eet die je lichaam niet goed verteert (je krijgt last van winderigheid, een opgeblazen gevoel, pijn etc.) kan je agni het niet allemaal verteren en ontstaat er āma. Er is niets mis met een beetje āma, dat hebben we allemaal, maar het wordt wel een probleem als het vast komt te zitten. Denk aan cholesterol, we hebben het nodig voor onze gezondheid, alleen niet in grote hoeveelheden die vastzitten in onze bloedvaten. Als er op andere plaatsen āma wordt opgebouwd, ontstaan er ontstekingen. Denk aan alle darmongemakken en -ziekten die er zijn. Je agni is ook degene die het āma verbrandt als er te veel van is, maar niet als het zwak is. Āyurveda heeft een aantal geweldige routines om je te helpen wat van dat āma te verwijderen.

Āyuveda’s ochtendroutine.

Een goede ochtendroutine, ook wel dinacharya genoemd, is het halve werk en kan je agni versterken en āma verwijderen.
Het lichaam doet het in het algemeen goed met rust en regelmaat. Wat een goede ochtendroutine is, hangt af van wat voor jou werkt.

Mijn huidige ochtendroutine is als volgt: op tijd opstaan, tongschrapen, tanden poetsen, warm water drinken, meditatie, yoga/beweging, naar het toilet gaan (tot hier zijn we āma aan het verwijderderen) en ontbijten. Af en toe doe ik een neusspoeling (jala neti) en oliën (nasya) en sinds een paar dagen gebruik ik geen olie meer op mijn lichaam (abhyanga), omdat het regenachtige warme dagen waren en mijn huid te vet begon te worden. Toen ik in Nederland was, smeerde ik mijn lichaam elke dag in met olie voor de yoga en meestal douchte ik na de yoga. Je geeft je lichaam de tijd om de olie te absorberen en daarna kun je alles wat overblijft afspoelen, zodat het je poriën niet verstopt en āma wordt. Afhankelijk van de dag, het seizoen en mijn eigen cyclus, verandert de ochtendroutine.

Daarnaast zou de lunch de hoofdmaaltijd moeten zijn of worden.

Je agni is het sterkst tijdens het warmste deel van de dag, waardoor het beter in staat is om zwaarder en complexer voedsel te verteren. Een lichte maaltijd in de avond is voldoende. Hoe meer aandacht je aan je voedsel geeft wanneer je het eet, hoe meer je lichaam eruit kan halen. Waar aandacht is, stroomt energie, en dus kan je agni beter je maaltijd verteren terwijl je eet, dan de input van tv of mobiel apparaat.

Het is een hele wereld op zich en ik leer er veel van! Ik blijf zoeken naar wat voor mij werkt, wat haalbaar is en hoe ik me daarbij voel. Iets proberen, kijken of het werkt en het dan blijven doen of niet. En soms loopt het leven anders en sta ik gewoon op en ga ik ontbijten. Maar sinds ik weer vroeger opsta, voel ik me echt een stuk wakkerder en energieker dan wanneer ik te lang in bed blijf liggen. Het draait allemaal om balans en vinden wat voor jou werkt!

Als je dit interessant vindt, schrijf je dan zeker in voor mijn komende gratis webinar op 13 oktober 2023 over Yoga therapie en Āyurveda. Hier zal ik basisinformatie en eenvoudige hulpmiddelen delen om je te ondersteunen bij het vergroten van je welzijn. Het is ook een introductie tot de Āyurveda workshop die eraan komt en de Yoga therapie cursussen.